در حالی که بر اساس ماده ۲۳ قانون حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان، اگر ناشری بدون اجازه مولف کتابی را چاپ کند به حبس تادیبی از ۶ ماه تا یک سال محکوم میشود، اخیرا یکی از ناشران با برگزاری همایش‌هایی به بهانه حمایت از پایان نامه‌ها، نسخه ورد رساله‌های و مقالات دانشجویان را دریافت و به صورت غیر قانونی اقدام به انتشار این یافته‌های علمی در قالب کتاب می‌کند.
به گزارش ایسنا، فاطمه سهیلی، یکی از دانشجویان فعلی مقطع دکتری رشته حقوق در دانشگاه تهران است و هنگامی که درصدد تهیه کتابی از پایان‌نامه مقطع ارشد خود با محوریت رعایت حقوق مولفان بوده است، متوجه میشود که کتابی دقیقا با عنوان پایان‌نامه خود و دقیقا با همان محتوا از سوی یکی از ناشران منتشر شده است. به گفته وی انتشار این کتاب از پایان‌نامه بدون اطلاع و رضایت وی توسط این انتشارات صورت گرفته است.
فاطمه سهیلی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه این ناشر بودجه خود را از طریق منابع دولتی به دست می‌آورد، افزود: مسوولان این انتشارات از دانشجویانی که پایان‌نامه آنها در همایش‌های کشوری و یا در سطح دانشگاه‌های برتر معرفی میشود، به بهانه حمایت از پایان‌نامه، می‌خواهند نسخه ورد (Word) پایان‌نامه یا مقالات خود را در اختیار آنها قرار دهند و چندین مرتبه در سال نیز با برگزاری همایش‌های مختلف نسخه‌های مقالات و پایان‌نامه‌های دانشجویان را در اختیار می‌گیرند و سپس اقدام به چاپ بدون مجوز آنها می‌کنند.
وی ادامه داد: پس از آنکه پایان‌نامه من در همایش ملی “حقوق مالکیت ادبی-هنری” به عنوان پایان‌نامه برتر انتخاب شد، از سوی این انتشارات با من تماس گرفتند و به بهانه چاپ کتاب در کوتاه‌ترین زمان ممکن و طبق قراردادی خواستار نسخه ورد پایان‌نامه من شدند. من نیز نسخه ورد پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود را در اختیار آنها قرار دادم و در ازای آن، این ناشر اعلام کرد که قرارداد انتشار کتاب این پایان‌نامه را برای من ارسال خواهد کرد و من نیز با این شرط، موافقت کردم.
سهیلی ادامه داد: در متن این قرارداد ارسالی آورده شده بود که برای انتشار پایان‌نامه در قالب کتاب باید مبلغ ۵۰۰ هزار تومان به صورت علی‌الحساب توسط من به آنها پرداخت شود و پس از انتقال کلیه حقوق مادی و پرداخت باقی مبلغ، متن پایان‌نامه در قالب کتاب منتشر خواهد شد. من مخالفت خود را از این قرارداد به ناشر اعلام کردم و به آنها گفتم تمایلی به انتشار کتابی از پایان‌نامه در این انتشارات با این شرایط ندارم. پس از آن نیز چندین مرتبه طی تماس و ایمیل‌های مختلف نیز مخالفت صریح خود را از این قرارداد یک جانبه و غیرمنصفانه اعلام کردم.
این دانشجوی دکتری رشته حقوق دانشگاه تهران اضافه کرد: علی‌رغم اعلام مخالفت برای انتشار کتاب و عدم امضای آن قرارداد کذایی که مصداق بارز نقض حقوق مولف بود، در اسفند ماه سال ۹۷ مشاهده کردم که این ناشر کتابی از پایان‌نامه من در هزار نسخه منتشر و به بازار عرضه کرده است، ضمن آنکه دو نسخه از این کتاب در کتابخانه ملی موجود بود.
این محقق حوزه مالکیت فکری تاکید کرد: پس از پرس‌وجو از اساتیدم در دانشگاه تهران متوجه شدم که این ناشر از طریق برگزاری همایش با تماس مستقیم با دانشجویان نسخه ورد پایان‌نامه‌ها را دریافت و پس از آن اقدام به انتشار کتاب به نفع خود می‌کند. من اولین و آخرین قربانی سودجویی آنها نیستم.
وی از اقامه دعوی در دادگاه علیه این ناشر خبر داد و گفت: من از این ناشر شکایت کردم و پرونده آن نیز در جریان است؛ ولی این انتشارات پس از آنکه مشاهده کرد که روند پرونده به نفع آنها نیست، با جمع کردن کتب موجود از بازار از من خواست که با آنها مصالحه کنم تا از این طریق مقداری وقت برای خود بخرد.
سهیلی با بیان اینکه پایان‌نامه من در حالی تبدیل به کتاب شده است که نیاز به کار بیشتر بر روی آن بود، خاطر نشان کرد: بسیاری از دانشجویان در دام این انتشارات افتاده‌اند، به گونه‌ای که بر اساس گفته استادانم در چند هفته گذشته از سوی این ناشر با چندین تن از دانشجویان این رشته تماس گرفته شده است تا در همایش آنها شرکت کنند، ضمن آنکه نسخه ورد پایان‌نامه آنها را نیز دریافت کرده‌اند و باید منتظر بود که این پایان‌نامه‌ها به چه سرنوشتی دچار خواهند شد.
وی خاطر نشان کرد: این‌ها مواردی است که ما مطلع هستیم و قطعا این ناشر تخلفات بیشتری از این موارد را مرتکب شده است.
این وکیل دادگستری با بیان اینکه از نظر حقوقی این ناشر مجاز به انتشار پایان‌نامه‌ها بدون اجازه مولف نیست، افزود: روند انتشار قانونی کتاب از پایان‌نامه به این صورت است که قرارداد انتشار برای مولف ارسال میشود و هر دو طرف قرارداد را امضا می‌کنند و با این امضا اقدامات بعدی صحافی و حروفچینی آغاز میشود. هیچ انتشاراتی بدون قرارداد، هیچ کتابی را منتشر نمی‌کند؛ چرا که این قرارداد نشان‌دهنده رضایت مولف است.
وی با بیان اینکه بر اساس ماده ۲۳ قانون حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان چنین اقداماتی پیگرد قانونی دارد، ادامه داد: طبق این قانون اگر ناشری بدون اجازه مولف کتابی را چاپ کند، به حبس تادیبی از ۶ ماه تا یک سال محکوم میشود، ضمن آنکه متخلف به جبران خسارات مالی و چاپ حکم دادگاه در روزنامه نیز محکوم خواهد شد.
سهیلی با ابراز تاسف از اینکه این انتشارات به چنین قوانینی پایبند نیست، اظهار کرد: این ناشر با تصور اینکه من پیگیر این پرونده نمی‌شوم، اقدام به چاپ کتاب کرد و این در حالی است که موضوع کتاب منتشر شده رعایت حق مولف بود و این امر نشان می‌دهد که ناشر حتی از متن کتاب هم بی‌اطلاع بوده است.
وی در پاسخ به این سوال که از چه زمانی متوجه انتشار کتاب خود شده است، افزود: به طور کاملا اتفاقی از نسخه چاپی کتابی از پایان‌نامه خودم مطلع شدم. به توصیه استاد راهنمایم قرار شد این پایان‌نامه تبدیل به کتاب شود و پس از ۷ ماه در زمانی که در حال تکمیل آن برای کتاب بودم، متوجه چاپ بدون مجوز آن شدم. امیدوارم کسانی که بدین ترتیب قربانی این انتشارات می‌شوند، آگاه شوند و از ادامه فعایت‌های غیرقانونی آن در آینده ممانعت به عمل آید.
انتهای پیام
منبع: ایسنا